milattan önce 1353 ile 1335 yılları arasında mısırı yönetmiş liderdir. din konusunda yaptığı reformlarla tanınır. tek tanrılı dine geçmiş ve ülkesini de bu dine geçmeleri konusunda yönlendirmiştir.
akhenaton'un bu değişimi konusunda çok farklı görüşler var. hz. yusuf'tan etkilenmesi, bir peygamber olması, aslında kendisinin hz. lut olması yahut karısı nefertiti'nin asya kökenli bir şaman olması gibi.
akhenaton'un islamiyetten yaklaşık 2000 yıl önce yazdığı şiir yahut aldığı vahiy ise şöyle bir şey.
Tanrı, uludur, birdir, tektir.
Ondan başkası yoktur.
Bir tanedir,
O'dur her varlığı yaratan.
Bir ruhtur Tanrı, görünmeyen bir ruh!
Ta başlangıçta vardı Tanrı.
Tek varlıktı o.
Hiçbir şey yokken o vardı.
Her şeyi o yarattı!
Ezelden beri gelen varlığı,
Ebediyete kadar sürecek.
Gizlidir Tanrı, kimse görmemiştir onu.
İnsanlara ve yarattıklarına sır kalır her zaman.
4. Amenofis tahta çıktığı zaman ismini Akhenaton olarak değiştirip Başkenti de Akhenaton'a, günümüzde Amarna olarak bilinen bölgeye taşır. hükümdarlık yaptığı dönem de "amarna" adıyla bilinir. iç ve dış siyasetten ve devlet ilişkilerinden uzaklaşıp kendisini dine ve sanata adar. Fakat bütün çabaları boşunadır. Sonraki firavunlar Tutankhamun, Ay ve Horemheb, Akhenaton'un tek tanrılı düzenini ortadan kaldırırlar.
Hitit elçilerini taptığı güneşin altında beklettiği için diplomatik kriz yaratmış çocuksu firavun. Düşünsene o kadar yolu yürümüşsün, çölde "kutsan" diye güneş altında saatlerce bekletiyorlar. Millet hasta düşüyor falan.
Bir de çoluk çocuğuyla oynarken, labali biçimde resmedilmiş -bildiğim- tek firavundur. Mezarını da pek siklememişler, oh çekip sallamışlar galiba.
atenizm adındaki tek tanrılı bir dinin kurucusu olan mısır firavunudur.
aten dinini benimsedikten sonra Akhenaton ismini alan 4.Amenhotep'in millattan önce 1300'lü yıllarda yaşadığı tahmin edilmektedir.
Akhenaton, antik mısır'ın panteonlarına ve ruhban sınıfının aracılık rollerine ve ayrıcalıklı konumlarına meydan okumuştur. kendisi de tanrısal görünüm ve sıfatlarından vazgeçmiş ve peygamberlik rolünü öne çıkarmıştır. (Akheneton ismi de zaten tanrı aten'in hizmetkarı anlamına gelir.)
ister bir peygamber olarak, isterse de bir siyasal reformcu olarak görülsün akheneton'un yeni dini halk tarafından pek benimsenmemiştir.
özellikle din adamlarının gücünü kırmaya yönelmesi kendisine karşı çok güçlü bir muhalefeti de beraberinde getirmiştir. ölümünden sonra tahta geçen oğlu tutankhaten bu baskılara dayanamayarak eski inançları yeniden diriltmiş, ruhbanlara ayrıcalıklarını iade etmiştir.