bitkilerde hücre yapısının büyük bir bölümünü oluşturan kağıt, yapay ipek ve patlayıcı maddelerin yapımında kullanılan bir karbonhidrat.
selüloz bitkinin sert ve kuvvetli olmasını sağlar, otçul hayvanlar selülozu sindirebilirler bunun nedeni ise bağırsaklarında yaşayan simbiyoz bakterileri, protozoa türleri ve odun yiyen bazı böcek türlerinin salgıladıkları selülaz enzimidir.
selüloz sanayide cmc adıyla seramik yapımında, boya üretiminde üstün film yapıcılığı sayesinde ekonomik oluşuyla da tercihen kullanılmaktadır.
kağıt sektöründe, yazı tabı kağıdı ve doku kağıdı üretimi için beyazlatılmış hali kullanılan bir ürün. bu ürünün ana üreticisi doksanlı yıllarda seka isimli kurum. hatta 95 yılı verilerine göre beyazlatılmış selülozun %85'ini tek başına seka üretiyor. 2005 yılında ise cumhuriyetin ilk sanayi kuruluşu olan seka sümer holding ile birleştirilip kapatılıyor. seka'nın eski tesislerinden günümüzde sanıyorum sadece bir tanesi halen faal. onun da hacmi düşük ve beyazlatılmış selüloz üretmiyor diye biliyorum. diğerleri satıldı, işletilemedi, kapatıldı vesaire. yani kağıdın önemini bilen cumhuriyetimizin kurucularının ilk sanayi yatırımı 2000'li yıllarda yok edilmiş oldu.
digital çağda elbet eskisi kadar çok yazı tabı kağıdına ihtiyaç yok. ama bu doku kağıdı dediğimiz kağıt ne oluyor biraz onu anlatalım. doku ya da ecnebilerin dediğine göre tissue denen kağıt tuvalet kağıdı, kağıt havlu ve peçete'nin hammaddesi. haliyle insanlar yemeye, içmeye ve amiyane tabiri ile sıçmaya devam ettikçe, bu ihtiyaç bitmeyecektir. bu kağıtların ülkemizde ciddi hacimli kurumsal üreticileri bulunmakta. ancak bu üreticilerin kullandığı hammaddeyi üreten artık yok gibi birşey. haliyle bu sektörün selülozu ithal etmesi gerekiyor. 2017 verilerine göre bu ithalat için ödenen para 800 milyon dolar civarında. 2021 verisini tam bilmiyorum ama tahmini rakam 1 milyar dolar. yani, seka gibi kurumların üretebileceği selüloz için yılda 1 milyar doları yurt dışına yolluyor bu sektör...
selülozda bir de şöyle bir durum var. pandemi. 2018 de çin, atık kağıt kullanımını azalttıktan sonra selüloz fiyatları artsa da üretimin artması ile dipleri görmüştü. ancak 2020 yılında dibi gören selülöz fiyatı pandemi sürecinde %28 civarında arttı. yani 1 dolara alınabilen ürünün fiyatı 1.28 dolar oldu. şimdi bir de buna dolar kurundaki artışı eklersek sanıyorum bir yere varabiliriz.
demem o ki, her an ekonomiden sorunlu bir bakanımız yakında bir yerden çıkıp "haftada bir sıçarsanız daha az tuvalet kağıdı tüketirsiniz." diyebilir.
selüloz diyip geçmeyin. cumhuriyetin ilk sanayi kuruluşunu selüloz üretmek için kuranlardaki zeka ve öngörü ile, o sanayi kuruluşunu yok edenlerin zeka ve öngörüsünü karşılaştırmak için sunulabilecek en canlı örneklerden birisidir kendisi.
kusura bakmayın yine argo kullanacağım ama bence gerekiyor. götünüze değen kağıt yerli malı olabilir, ama hammaddesi ne yazık ki yerli ve milli değildir. dolarla maaş almasanız da bu ülkede kıçınızı silmek bile dolarladır.