yaz aylarında çiçekten çiçeğe gezen arıların kış aylarında beslenmek için biriktirdikleri çok şekerli, koyu kıvamlı, yöresine göre çiçek ya da çam özleri barındıran sıvı. insan milleti de musallat olmuş bir şekilde. arıcılık ve bal üretimi ticari hale gelmiş. sonra sahtesi bile yapılmış. altı kilosu yüz lira.
dağ köylerinde üretilen çiçek ballarında doğallık şöyle bozulabiliyor : arılara şeker yediriyorlar. böylece bala şeker katmamış oluyorlar, tüm balı arı yapıyor ama şifa denilen çiçek özleriyle değil sanayi yöntemleriyle üretilen şekerle. kimisi de bunu balını aldığı kovan açlıktan ölmesin diye yapıyor tabii bu ayrı.
çiçek balı, çam balı, kestane balı gibi türleri vardır.
kestane balı çok kuvvetli bir nezle, grip ve soğuk algınlığı savucudur. hastalandığınızda sabah akşam bir kaşık atın ağzınıza, canlandırıyor insanı...
ılık suya yarım limon sıkıp, bi de bu baldan koyup içebilirsiniz. halsizliğe birebir.
öksürük şikayeti için şurdaki (bkz:çocuk dediğin zemheride çıkan ebemkuşağı gibi bir şey/#63786) tarifi bir kez daha hatırlatalım. bunu hazırlamak zor gelirse, biraz bala azcık taze zezncefili rendeleyip, karıştırıp kaşıklayabilirsiniz. tarçın katıp kaşıklayabilirsiniz.
Bal arılarının bitki ve çiçeklerden topladıkları bal özünden yapıp kovanlarındaki petek gözlerine doldurdukları, rengi beyazdan esmere kadar değişen tatlı, koyu, sıvı madde.
sahte olup olmadığını anlamak için yapılan testlerden biri de fruktoz ve glikoz miktarlarına bakmaktır. gerçek bir balda fruktoz ve glikoz oranları eşittir.