Bay karga konmuş bir dala, koca bir peynir ağzında. Tilki kokuyu almış gelmiş, bilirsiniz kurnaz olur tilkiler, kargayı nasıl tuzağa düşüreceğinin hesabını yapıvermiş. -Günaydın sayın karga, bu ne güzellik demiş; Bu ne güzellik böyle, inanın bakmaya doyamıyorum size. Şu pırıl pırıl tüylerinize, renginize. Ne yalan söyleyeyim, bu ormanda bir güzel daha yoktur üstünüze.
Kara karga havalara girmiş, bir görseniz. Ne yapacağını şaşırmış sanki, sağa sola kıvırmış boynunu, poz vermiş fotoğraf çektirir gibi… Tilki onun havalara girdiğini görünce, daha bir coşmuş sanki. Sıradaki palavralarını söylemeye başlamış.
Şuna bir gak diyeyim de ses görsün demiş; gak der demez peyniri ağzından düşürüvermiş. Tilki kapmış peyniri, yer dururmuş bir köşede, kara karga gözyaşı dökmüş peyniri için. Tilki giderken dönmüş kara kargaya son sözünü söylemiş o anda.
-Kara bayım, demiş kargaya; şu sözümü . hiç unutma, kaptırdığın peynire değer: Her dalkavuk çıkarı için över, yüzüne güler, peynirini yer. Karganın aklı başına gelmiş ya iş işten geçtikten sonra.
Birinci sınıfta iken okuduğumuz ilk metinlerden biriydi. Ezop masallarından. Ne zaman aklıma gelse koca gagalı simsiyah bir karganın ağzında kalın bir süzme peynir dilimi hayal ederim, ağzım sulanır. Gözümden kaçmadı, tilki de peynir seviyormuş. Vay be.
Masaldan çıkardığım sonuç: peynir çok değerli bir besindir.
sebebi ise güneşin cisimleşmiş hali olduğuna inanılmasıdır.
ayrıca bu hayvan japonya'nın ilk imparatoru olan jimmu tennou'nun (imparator jimmu) rehberliğini yapmıştır. demek ki kılavuzu karga olan bir ülke japonya. pek boka battıkları da yok ama...
sabahleyin evimin yakınlarında uçuşan kuşlar. aşağıda bir de horozumuz var ama öttüğüne pek şahit olmadım. saat kaç sularında öter, bilmem! bildiğim bir şey var; kargaların ötüşü eşliğinde uykuya dalmayı seviyorum. gaklayın ey kargalar!
çok zekidir falan derler de aslında çok sinir bozucu hayvanlar. yiyecek saklama huyu var bunların. ne yazık ki bir tanesi balkondaki saksılarıma musallat oldu. küçük cüce bir gül var bir saksıda iki gün önce sularken farkettim. tüyü teleği çıkmamış bir güvercin yavrusu. ölü. yaprakların altına gizlenmiş. anlam veremedim. çatıdan düştü desem olacak iş değil. elimi de süremedim. bir maşayla alıp kağıda sardım, yok ettim. sabah kara yüzlünün teki balkon parmaklığından azarlayan sesler çıkarıp duruyordu. suçlu kendini gösterdi.
biraz evvel güneş gitti su vereyim saksılara diye çıktım. bu sefer de tohumdan yetiştirdiğim cılız gündüz sefasının saksısında bir avuç kedi maması. nereden aşırdıysa artık. onları da topladım attım. ya bütün gün nöbet tutacağım ya da bir korkuluk edineceğim. kargaya korkuluk da işlemez ya bakalım.
washington üniversitesinden doktora öğrencisi Kaeli Swift'in yaptığı araştırma ve deneylere göre sosyal öğrenme becerilerine sahip hayvanlar. kargalar, ölen bir karganın etrafında, insanların cenazede toplandığı gibi toplanıp, csi benzeri bir kovuşturma yürütüp, tehlikeyi birbirlerine haber veriyorlarmış.
swift, kargaların bol bulunduğu bir parka birkaç gün üst üste gidip, kargalara yer fıstığı bırakıyor. kargalar belli bir süre sonra swift'i tanımaya başlıyor ve etrafında daha rahat davranmaya başlıyor. bunun üzerine swift, elinde doldurulmuş ölü bir kargayla ve korktucu bir maskeyle aynı noktaya gidiyor. kargalar bir anda kıyameti koparmaya başlıyor. birbirilerine haber veriyorlar ve ölü karganın etrafında bir süre nöbet tutuyorlar. swift daha sonraki gün maskeyi çıkarıp, tekrar yer fıstığıyla gidiyor. kargalar bu sefer temkinli yaklaşıyorlar. birkaç gün, hatta birkaç hafta böyle devam ettikten sonra, tekrar maskeyi takıp gidiyor. kargalar yine kıyameti koparıyor. hatta onu ölü kargayla görmeyen kargalar bile ortalığı velveleye veriyor.
işte buna sosyal öğrenme deniyor. kötü olayı tecrübe etmeyen kargalar, diğerlerinden tehlike olduğunu öğreniyor. insanların başkalarının tecrübelerinden ders alması gibi.
aşırı derecede zeki bir yaratık. çoğu insanda yok bunlardaki zeka, ciddiyim.
bir arkadaşımın çok iyi eğitimli bir alman kurdu vardı. zaten arkadaşım da köpek eğitmeniydi. havanın iyi olduğu zamanlarda köpeğini evinin terasında bakıyordu. markasını modelini bilmediğim; ama çok kaliteli olduğunu söylediği bir mamayla besliyordu hayvanı. günde iki kere mama verdiğini; ancak bir süre sonra köpeğin kilo kaybetmeye başladığını ve mamaya resmen saldırdığını anlatmıştı. verdiği mama miktarını artırsa da sonuç değişmemişti ve veterinerdeki kan testlerinden de sonuç alamamıştı. derken bir gün köpeğinin mamasını vermiş terastan uzaklaşırken inanılmaz bir olaya şahit olmuş. mamayı koyup terastan ayrıldıktan saniyeler sonra bir karga gelip köpekle oyun oynamaya başlamış, köpek yemeği unutup oyuna daldıklarında başka birkaç karga köpeğin mamasını yemiş, sonra karnını doyuran kargalardan biri oyunu devralmış ve ilk olarak oyuna başlayan karga da köpeğin mamasıyla karnını bir güzel doyurmuş. arkadaşım da bok gibi para bayıldığı mamayı kargaların yediğini öğrenmiş. o günden sonra köpek mamasını yiyene kadar elinde süpürgeyle köpeğin başında beklemiş, sonra da ucuz köpek mamasını terasa bırakmaya başlamış. kargalar da ucuz mamayla hayatlarına ve köpekle arkadaşlıklarına ya da köpeği dolandırmaya devam etmişler.
doğu dillerinde (sanskritçe, çince (歌 iminin kökeni) vs) şarkı söylemeyle ilişkilendirilmiş olan hayvan.
türkçe'de "karga sesli" gibi bir tanım olunca insan şaşırıyor tabii... belki de türkler asya'dan uzaklaştıktan sonra karga sesinden hoşlanmamaya başlamışlardır kimbilir...
bilinen 40 civarı türü olan bir kuş, papağanlar ile beraber en zeki kuş türü olarak kabul ediliyor. karmaşık aletleri kullanmayi becerebilen nadir hayvan türlerinden.
zekasına ve hafızasına hayran olunası hayvan. ayrıca sesi neden sevilmez hiç anlamıyorum.
ekvator ginesi'nde de var. pied crow olarak geçiyor türü, türkçesini bulamadım, belki de yoktur. ebadı bizim kadıköy-bostancı kargalarıyla yarışır boyutta ancak buradakilerde farklı olarak beyaz tüyler var. gözlerime göre türkiye'deki kuzenleri gibi sosyal hayvanlar ancak daha ufak sürüler halinde yaşıyorlar. maalesef yerel halk pek haz etmiyor onlardan. yok kenarlarında sıkça tüfekle vurulmuş kargalar görmek olası. dolayısıyla kentlerdense ormanlık alanda daha sıklar. ilginç bir şekilde çok seyrek ötüyorlar.
yunan mitolojisinde apollon'un hayvanıdır. habercisidir. rivayete göre vakti zamanında akça pakça bir kuşmuş. şimdi tövbe hatırlamadığım kötü bir haberi en kıl tanrı bozuntusu apollon'a verince herif öfkesinden kuşçağaza bir dokunmuş ve kapkara etmiş. anladığım kadarıyla adamın parmağı afrika'nın köşelerine kadar pek efektif değil; oradakilerin göğüsleri kanatlarının altı hala beyaz. gerçi kapkara tüyler kocaman gaga, o ciddi duruş, vakur ses derken zıp zıp zıplamalrı kadar tezat ve sevimli bir manzara vr mı dünyada merak ediyorum.
bir ailesi ile yeni taşındığımız evde arkadaş olduğumuz canlı çeşidi. latince corvus.
bu eve henüz taşınmamışken ve evin tadilatları sürerken sürekli gel git yaptığımız dönemde karşı apartmanın çatısında bir bacağı aksayan bir karga görüp içlenmiştim, eşime dönüp "bacağının biri sakat bir karga var, nasıl yem bulacak ki, ölmez umarım," demiş, eve gittikten sonra bile kargayı düşünmüştüm. yeni sakatlandığını ve duruma adapte olmadığını kabul etmiştim kendimce. sonra eve taşındığımızda bacaksız'ı sıkça etrafta görmeye başladım, karşı terasta ve karşı çatılardaydı sürekli, bazen yanında iki karga daha oluyordu, genellikle de boyun tüyleri beyaz olan ve gözleri şaşkın gibi açık duran bir kargayla beraber geziyordu.
bir sabah kahvaltı yaparken teras mermerine ekürisiyle birlikte kondular ve tam biz "aaa hehe hoşgeldiniz," derken korkup gittiler. ertesi gün yine geldiler ve biz de masamızdan birkaç şeyi onlara mermerin kenarına bırakıp içeri öyle girdik. daha sonra bir akşam yemeğinde yere düşen minik bir tavuk parçasını akşam mermerde bıraktık, sabah yerinde yoktu ve o gün elimize ne geçerse rastgele bırakmaya başladık: ceviz, üzüm, fıstık, çekirdek, yere düşmüş bir sigara böreği...
baktık ki bıraktıklarımız hep aynı aile tarafından yeniyor, çünkü bacaksızı ve beyaz boyunluyu tanıyabiliyorduk, besleme şeklimizi biraz değiştirdik. sadece terasta olduğumuz zamanlarda ve özellikle aynı saatte bir tabağın içine hoşlarına gidecek şeyleri bırakıp yanına da toprak bir kaba su doldurup yerleştiriyorduk, kendimiz de terasta oturup bir şeyler okuyor, yiyor içiyorduk ve her gün aynı saatte gelmeye alıştılar. kahvaltı yapmaya vaktimiz olan günlerde sabahları da balkondan beslemeye başladık. şimdi geldiğimiz nokta, her sabah balkona bir uğrayıp "kahvaltı yapıyor muyuz? yok mu bugün kahvaltı, iyi o zaman akşam görüşürüz!" diyorlar, akşamları ise saat dakikliğinde aynı saatte terasta buluşuyoruz, bazen ben çıktığımda onlar orada beni bekliyor oluyorlar, bazen de ben çıkınca karşı çatıdan hop diye damlıyorlar. henüz çok yakınımıza kadar gelseler de temas kurmadık, çok da imkanlı değilmiş zaten. çok sıcakkanlı hayvanlar değiller, en fazla bu kadar evcilleşip daha çok seviyeli bir arkadaşlık kıvamında kalıyorlarmış. en çok da kabuklu fıstık ve kedi mamasını seviyor namussuzlar.
bunları alıştıracağız diye yanlışlıkla iki farklı kumru ailesini daha alıştırdık terasa ama ilginçtir ki birbirlerine sataşmayıp birlikte yemek yiyorlar aynı anda, herkesi doyurup bolluğu gösterince mama kavgasına girişmelerini mi engelledik yoksa kargalar kumruları sataşacak kadar sallamıyorlar mı bilmiyorum. bayağı aynı tabaktan yedikleri falan oluyor, kumru bazen becerebilecekmiş gibi fıstığa falan sulanıyor, yiyemeyip yere düşürüyor, karga onu kovmak yerine "yazık kimin çocuğuysa," diye bakıp kendi yemeğini yemeye devam ediyor.
