iki kelime arasında fark olduğunu düşünüyorum. fetihte, ön görü olarak "kalıcılık" anlamı var. yani bir şehrin topraklarını fethettiyseniz o topraklar artık sizin ülkenize aittir. ve bu durumu bozacak bir durum yaşanmadığı sürece de öyle olacaktır.
- "işgal" kelimesinin anlamında, uzun süreli bir ön görü anlamı yok. bir şehri işgal edersiniz, varlığınızla o şehri kaplayabilirsiniz ama iki gün sonra işgal durumu sona erebilir. durum dağılabilir.
- kelimeler ayrıca kurbanın-kurbanların bakış açısı farkıyla da ayrılıyor. kalbimi fethetti: kalbimi kazandı (fetih için emek harcanmasından kaynaklanan olumlu bir anlam var).
- kalbimi işgal etti: kalbimi kapladı, kalbimi doldurdu (kişinin isteği dışında gerçekleşen, istenmeyen bir durumdan şikayetçi olmaktan kaynaklanan olumsuz bir anlam var).
eğer olaya avrupalıların "conquest" kavramından bakarsak; fetih dediğimiz şey kalıcı işgaldir. ispanyolların conquistadorları da buna kanıttır. güney amerika hala ispanyolca konuşuyor.
bunun gibi bir diğer örnek de ingiltere'dir. nerede anglo-sakson ingiltere, nerede fatih william sonrası ingiltere. adamların dili bile değişti.
fetih yeni yurt edinmek için yapılır. fetih başarılı olursa girdiğin toprağa yerleşir, orada organizasyonel bir yapı kurar ve kalmaya niyetli olduğunu belli edersin. ör: amerika'nın fethi. oradaki fetihlerinde başarılı olmuş güçlerin hepsi hala kültürel olarak oradadır.
işgal geçicidir. alacağını alır, belki belli bir tehditi bertaraf eder ve çekilirsin. işgal ettiğin topraklara yapacağın katkı en fazla kukla bir devlet bırakmaktır. o da sen sonrasında orada olmayacağın için uzun ömürlü olmaz. olursa, seninle alakasız, yine dinamikllerini bölgeden bir yapı olur. ör: ırak işgali.
Temelde insanlık tarihinin karanlık kısımlarıdır. Savaş hiçbir zaman güzel bir şey değildir çünkü. Birsürü insanın ölmesine, aç kalmasına, kültürel ve tarihi yapıların yıkılmasına, kütüphanelerin yok olmasına sebep olan iğrenç bir şeydir.
Ama insan temelde hayvan olduğu için barış naraları atmanın da bir şey değiştirmeyeceğinin farkında olunmalıdır.
milli tarih yazımında başka bir ülkeden toprak koparırsanız fetih, kendi toprağınızı kaybederseniz işgal olur. örneğin; osmanlı'nın balkan uluslarına yaptığı taarruzların tamamı işgaldir ancak türkiye'de diğer komşu ülkelerinde olduğu gibi öğrencilerine milli tarih öğrettiği için bunlar fetih olarak adlandırılır.
peki tarafsız tarih yazımında bu nasıl olur? aslında, tarafsız tarih yazımı diye bir olay yoktur denilebilir ancak mümkün olduğunca tarafsız tarih yazmak isteyen bir tarihçi hak sahibinin veya kaybeden tarafın iddialarının güçlüğüne bakar. buna da güzel bir örnek israil'in günümüze kadar olan toprak genişlemeleri olabilir. 1947'den 67 arap-israil savaşlarına kadar olan süreçte israil'in yaptığı toprak yayılmaları yahudilerin sürgünden beri kovulduğu anavatanlarına geri dönmesi olarak görülmüş avrupalılar tarafından işgal olarak görülmemiştir. ancak, 1967'den sonra kazandığı golan tepeleri,sina yarımadası vb. yayılmalar neredeyse herkes tarafından işgal olarak yazılmıştır.
buna ek olarak, işgal ya da fetih adlandırılması ülkenin uluslararası alandaki ağırlığına göre değişi bunun için devletler hak iddia ettiği siyasi konularda propaganda yaparlar. bunun dışında, o toprak parçasının üzerindeki azınlıkların durumu,etnik unsur, din özgürlüğü gibi faktörler de bu adlandırmada önemlidir.
milli ya da muhafazakar olmayan tarih yazımlarında ( anarşist,sosyalist,feminist vb.) tarihçi devleti değil insanı değerlendirdiği için bu şekilde ayrımsal saçmalıklar yoktur. aynı şekilde, eğer türkiye'de meb'in öğrettiği tarih değil de mesela bir sosyalist anlatımı yapılsaydın şeyh bedrettin, celali isyanları vb. olaylar tam tersi şekilde övülerek anlatılır, osmanlı'nın anadolu'yu açlığa mahkum ettiğinden bahsedilirdi.