türk tarihinin önemli isimlerinden, türkiye cumhuriyeti'nin 2. cumhurbaşkanı, ikinci dünya savaşı'na türkiye cumhuriyeti'ni fiilen sokmayarak bekayı sağlamış, mustafa kemal atatürk'ten bile daha realist devlet adamı. bırakın efendim siz "lozan'da adaları vermiş, yes mi no mu demişler, anlamamış yes yes demiş, bizi de böyle kandırmışlar" diyen embesilleri...
inönü ile ilgili 2 farklı bilgi anlatacağım:
ikinci dünya savaşı patlak verdiği zaman ingiltere ve fransa, türkiye'yi, akdeniz kıyılarını aktif kullanabilmek için yanında istiyordu. almanya ise ulusçu politikasının bir diğer ayağı olarak orta asya'nın söz sahibini türkiye görüyordu, bir nevi o bölgeler türkiye bakiyesi sayılıyordu ve sovyet rusya'ya karşı orta asya'daki türklerin müttefik olunması kadar olumlu bir düşünce yapısı yoktu almanlar için.
savaşa girmemek türkiye için nihai hedefti. polonya'nın yaşadığını yaşamamak için kesinlikle tarafsızlıklarını korumak durumunda oldukları şiarını benimseyen türk devlet yöneticileri bu politikayı şu şekilde gerçekleştirdiler:
dönemin cumhurbaşkanı inönü ve genelkurmay başkanı fevzi çakmak paşa ingilizci bir görünüşe bürünüp, başbakan şükrü saraçoğlu ve dış işleri bakanı numan menemencioğlu ise alman yanlısı bir politika izleyerek güya türk devletinin en üst kademelerinde dahi ayrılık varmış gibi davranarak, avrupa'ya ve dünyaya karşı kendi içinde dahi dış politikasını belirleyemeyen bir ülke pozisyonu sergilemişlerdir, bu ikili oyun sırasında savaşın seyrine göre ingiltere bloğu öne geçerse cumhurbaşkanı ve genelkurmay başkanı demeçleriyle ingilizci bir üslupla konuşmuş, alman bloğu savaşı kotaracak gibi görünürse de ulusalcı yazarlar atsızlarla vs milliyetçi söylemler yapıp alman yanlısı gibi davrananlar başbakan ve dış işleri bakanı olmuştur. bu tamamen içte bu dört ismin bildiği ve kurguladığı bir yöntem idi, savaşa girmemek için yapılmış bir hamle idi. sonucunda hangi taraftan olanın ayakta kalacağına ise savaşın kazananlarına göre hareket edilecektir, bu isimler ise memleket için bunu göze almış insanlardı. eğer ki savaşı almanya kazanmış olsaydı bunun türkiye açısından siyasi sorumluluğu fevzi paşa ve ismet inönü'nün istifa yönünde şekillenecekti. aksi senaryoda ise menemencioğlu ve saraçoğlu istifa etmek durumunda kalacaklardır, kalmışlardır da. peki ingiliz bloğu savaşı kotarmasına ve sürekli türkiye'ye baskı kurmasına rağmen savaşa girmesi hususunda, nasıl oldu da inönü ve eşrafı bu baskıları kırabildi? savaşın hemen evvelinde ingilizlerle yapılan anlaşmaya göre türkiye'nin savaşa girme şartı şuydu: savaş eğer akdeniz'e sıçrarsa türkiye savaşa dahil olacak, ancak müttefiklerden yeterli silah ve mühimmat desteği karşılanması koşuluyla... peki savaş akdeniz'e sıçradıktan sonra bu anlaşma nasıl bertaraf edilmiştir? "ee, hadi savaş akdeniz'e sıçradı, açın limanları, girin savaşa" diyen ingiltere'ye anlaşmanın koşulunu hatırlatıp, fakat gelen yardımları asla yeterli görmediği için kaypaklık yaparak savaş dışı kalarak... savaş sonrası zaten türkiye'nin tüm dünyada itibarsız ve kaypak bir ülke olarak anılmasının sebebi, ülkenin savaşa girmemek için her türlü diplomatik hamleyi mübah görmesi idi. ismet inönü ve diğer adı geçen devlet adamlarımız bu politikanın izlenmesini sağlayan önemli şahsiyetler idi... bu bir.
anlatacağım ikinci şey ise:
mecelle diye bi' ders var hukuk fakültelerinde. hukuk kültürü açısından; roma hukuku, türk hukuk tarihi, hukuk felsefesi veya hukuk sosyolojisi dersleri gibi farklı bakış açıları kazandırabilecek bir ders. ama iyi işlenebilirse, art niyet olmaksızın bilim yapılırsa, doğrular anlatılırsa... dönemin ilk veya ikinci dersi, hoca tam bir akpli. hatta ileri gidip trol olduğunu da iddia etsem sırıtmaz. böylelerinin hukukçu olduğunu görünce okuduğum bölümden utanıyorum. neyse, adam medeni kanun'u nasıl yerebilirim, mecelle'yi nasıl yüceltebilirim derdinde, ama aynı zamanda tarihi gerçekliğe de ihanet etmekten imtina etmiyor. bilirsiniz, bu muhafazakar, iki yüzlü tayfanın korktuğu bazı kişiler, tarihi gerçekler ve milletin sinesinde sevgisi sönmeyecek olan kahramanlar vardır. bunlardan en büyüğü ve en güçlüsü mustafa kemal atatürk'tür. tüm heykelleri yıkılsa da, tüm okullardan büstleri kaldırılsa, resimleri indirilse, müfredatlardan ona ve ilke inkılaplarına dair her şey kaldırılsa dahi o'nun milletin sinesinde silinemeyeceğini bilirler, yaptıklarından, gericiliğe karşı verdiği savaştan korkarlar ve o'na söz söylemeye çekinirler, toplum desteğini kaybedeceklerini çok iyi bilirler. bu yüzden, sürekli, atatürk'ün yapmış olduğu icraatlardan beğenmediklerini inönü'ye itham ederek onu kötülerler ve inönü'yü itibarsızlaştırma çabası altına girerler, aslında bu türk devrimi'ni ve o devrimin fikir babası mustafa kemal atatürk'ü kötülemektir ancak, güçleri yetmeyeceğini bildikleri için şimdilik bunla yetinirler. gericilerin bu taktiğini ismet inönü üzerinde nasıl kullandıklarına işte bu bahsettiğim mecelle dersinde şahit oldum onu anlatacağım şimdi sizlere, lafı biraz uzattım belki ama, serde hukukçuluk var ve çarşaf kağıt veriyormuş gibi entry yazmayı özlemişim :)
işte bu bahsettiğim dersin hocası olan zatın söylediklerini aynen aktarıyorum:
* 1926 yılında hukuk düzenlemeleri (hukuk düzenlemesi değil, devrimidir onun adı) yapılırken, gazi mustafa kemal (gerici tayfanın atatürk alerjisi devam ediyor) dedi ki, mecelle çok iyi hazırlanmış ve tüm ihtiyaçlara cevap veren bir kanun, onu günümüz türkçesi ile tekrar kodifiye edip üzerinde biraz düzenlemeler yapalım ve yerli ve milli (yerli ve milli he mi?) medeni kanunumuzu oluşturalım. gazi'nin bu talimatıyla mecelle tanzim komisyonu kurulur ve komisyon çalışmalara başlar. çalışmaların sonuna doğru bir gün gazi'den habersiz (bakın burası çok önemli, habersiz) içeri ismet inönü girer ve komisyondaki hukukçulara, "arkadaşlar, hepinize emekleriniz için teşekkürler ancak isviçre medeni kanunu'nu iktibas edeceğiz, komisyon dağıtılmıştır" diyerek mecelle tanzim komisyonunu feshetmiş ve kültürümüzle uymayan, islamî değerlere ters düşen isviçre medeni kanunu'nu getirtmiştir. *
birincisi, bir kanunun kabul edilmesi, iktibas yoluyla olsun olmasın, tbmm'den kabul edilerek geçmesi, cumhurbaşkanının kabulü ve resmi gazetede yayınlanması ile mümkündür. yani o hoca müsvettesinin dediği gibi gazi'nin bu durumdan bihaber olma imkanı yok.
ikincisi, ismet inönü, mustafa kemal atatürk'ün yaşadığı dönemde hiçbir zaman ilk adam olamamış ve ehemmiyetli konularda bağımsız karar al(a)mamıştır, her daim reis-i cumhur'un izleri ve gölgesi icraatlarda hissedilmiştir, hatta birçoğunu zaten bizzat kendisi yapmıştır. böyle ehemmiyetli bir devrim sırasında da ismet paşa''nın çıkıp da gazi paşa hilafına bir yol izleyebilmesi pek akıl alacak gibi durmuyor.
üçüncüsü, dedim ya, atatürk üzerinden saldıramayan hıştolar gelip ismet inönü üzerinden devrimlere vurmaya çalışıyor diye, işte bu olay da tam da bunun en bariz örneğidir. yukarıda anlatıldığı gibi bir olay tarihte yaşanmamıştır. yani ismet paşa gidip de komisyonu dağıtmış sonra kendi keyfine göre isviçre'den kanun almış getirmiş falan...
olayın doğrusu şudur: türk insanının medenileşmesini isteyen ve bunu candan arzulayan mustafa kemal atatürk, en modern, en insancıl medeni kanun hangisi ise bunun araştırılıp sonra iktibas edilmesi arzusunu hukuk profesörlerine iletmiş ve yapılan çalışmalar üzerine isviçre medeni kanunu seçilmiş ve çalışmalar bu yönde yapılmıştır. sonrasında kanun tbmm'de kabul edilmiş, cumhurbaşkanının önüne gelmiş, o imzalamış ve resmi gazetede yayınlanan kanun tasarısı, kanunlaşmıştır.
çirkin siyasi emelleri için tarihe tarihi gerçekliğe ve hukuka ihanet eden insanlar ise, bir kanunun cumhurbaşkanı imzasıyla yasalaştığını dahi bilip bilmeden manipülatif hareketler ederek bu zatı (ismet inönü) itibarsızlaştırmaya devam etmektedir. ve ne yazık ki türk milletinin büyük çoğunluğu işte bu karalama politikasına kanmış, inönü'yü bir basiretsiz, bir islam düşmanı, bir vatan haini, bir asker kaçağı (bunu diyeni duydu bu kulaklar) olarak dinlemiş ve anlatmışlardır.
oysa ismet inönü, doğruları ile, yanlışları ile türk tarihinin önemli isimlerinden biridir. ruhu şad olsun.
türkiye siyasetinin üst seviyede entelektüel siyasetçi ve devlet adamlarından biridir. mustafa kemal atatürk, dahi bir asker ve siyasetçi iken ismet inönü dahi bir diplomattır. atatürk'e saldıracak cesareti olmayanların saldırdığı kişidir.
ziraat alanında ülkemizde devrim kabul edebileceğimiz rize'ye çay, anamur'a muz ekimi inönü döneminde gerçekleşmiştir. ege ve urfa'da toprak reformu için mücadele etmişse de bunu başaramamıştır. türkiye eğitim sisteminin başına gelmiş tek iyi şey olan köy enstitüleri'nin bilge mimarı hasan ali yücel inönü ekibindendir. memleketi 2. dünya savaşının dışında tutması mutlaka hayırla yad edilmesi gereken işlerindendir. savaşın kazananlarının bile savaş sonrası durumu ortadayken, bizim gibi daha yeni büyük savaşlardan yenik çıkmış bir ülkenin savaş sonrası hali hakkında tahmin yürütmek bile istemem. 2. dünya savaşına girmememize rağmen ülkenin çektiği sıkıntılar ortadadır. o dönemki kıtlığın halkta sorumlusu inönü görüldüğünden mütevellit kendisi anadolu'da pek hayırla yad edilmez. oysa birinci paylaşım savaşına girmiş bir millet olarak o günlerde bu kıtlığın kat be katı çekilmiş, dağlar taşlar cesetlerle dolmuştu. buna rağmen anadolu halkında bizi o savaşa sokanlara lanet okunmaz. zannederim bunda, 1.paylaşım savaşı yıllarında buharlaştırılan ''gavur'' ların malına mülküne avantacı milletimizin çökmesi olabilir.
atatürk'le ters düşmeleri hakkında şair atilla ilhan insanların gözüne baka baka yalan söylemektedir. ilhan'ın kurgusuna göre, inönü, atatürk'e meclisin ortadan kaldırılıp ülkenin beş kişilik bir konsey tarafından yönetilmesi hususunda bir öneri getirmiş. pek bir demokrat olan atatürk ise bu fikri korkunç bulup, ismet'e görevden el çektirmiş. bunun aslı astarı yoktur.
inönü ile atatürk o dönem dersim harekatının bu kadar hoyrat ve sivil kayıpların yoğunluğu hususunda tartışmışlar ve siyasi olarak yollarını ayırmışlardır.
"dinin siyasete en yaldızlı şekilde alet edilmesi yüzünden memleketin iki defa battığını görmüş olan benim gibi bir adamın, din istismarcılarının zararı karşısında duyduğu heyecanlı hassasiyeti, vatandaşlarımın anlamasını isterim. bu hakkımdır..."
Hakkında Şevket Süreyya dışında hala doğru dürüst, objektif, nesillere referans olarak kalacak bir kitap yazıl(a)mamış, TC'nin her konuda ikinci adamı.. Devlet adamı...
heybeliada'da bulunan ve 1924 yılından ölümüne kadar kullandığı yazlık evi müze olarak gezilebilmektedir. yolu düşenlere tavsiye edilir. www.ismetinonu.org.tr/...
değeri bilinmeyen, topluma atatürk öcü gösterilemeyince öcü gösterilmeye çalışılandır.
tek şanssızlığı ikinci dünya savaşı ve atatürk'ten sonra gelmesidir bence. eğer o ikinci dünya savaşı olmasaydı çok daha hızlı kalkınabilirdik.
var olsun çok büyük devlet adamı...
bütün dünya ateşler içindeyken 2.dünya savaşında izlediği strateji ile milyonlarca Türk vatandaşını ölümden kurtarmış, belki de çoğumuzun varlığını borçlu olduğu büyük devlet adamıdır. Kurtuluş savaşında bizzat cephede savaşmış , savaştan sonra yapılan herşeyse emeği olmuştur. hala bu insan hakkında atıp tutmak da ayıptır,günahtır.
savaşta tarafsız kalmayı seçmesinde savaş görmüşlüğü olduğu kadar molotov-ribbentrop paktı da etkilidir.
savaş yıllarında kendisini en zor duruma sokan durum ise ingiltere ve fransa'nın türkiye'yi dahil ettiği savaş planlarının (türkiye üzerinden sovyet petrol sahalarını bombalamak) nazilerin eline geçmesidir. bu sebeple de nazilerle sovyetlerin henüz birbirine girmediği bir dönemde, türkiye'nin müttefiklere de yaklaşması mümkün olmamıştır.
bu sebepten ötürü nazi almanyası sovyetlere saldırınca oynamıştır kendisi. o sinir boşalmasının sebebi az çok yukarıdaki olaylardır.
şurada kendisi de ikinci dünya savaşı'nda izlediği stratejiyi anlatıyor:
Askerliği ne kadar değerli ise politikacıkığı o kadar değersizdir. İkinci dünya savaşı'na girmemesi haricinde doğru karar vermişliği yoktur. Savaşın bitimiyle amerikan güdümüne girmemiz de kendisiyle olmuştur. Tabi bunların hepsinden önce en büyük yanlışı atatürk'ün ölümünden sonra kurduğu kadronun hepsi atatürk'le hesaplaşmak isteyenlerden oluşmasıdır. Bunlar tesadüf değildir çünkü kendisi de atatürk ile ters düşmüştür. Hatta bu işin sonunda inönü başbakanlıktan alınır. Cumhurbaşkanı olduktan sonra İlk yaptığı iş atatürk'ün sağ kolu olan ve türkiye'nin dış politika konusunda en büyük söz sahibi tevfik rüştü aras'ı pasife çekmek olmuştur. Bununla beraber diğer önemli isimleri kenara koymak ise daha kolay olmuştur. Siyasi arenada tercihleri savaş sahnesinde olduğu gibi kararlı ve akıllıca değildir. İkinci dünya savaşı'na girilmemiştir belki ama savaşın bitimiyle temsili olarak japonya'ya resmi olarak savaş ilan edilmiştir.bunun anlamı uluslararası alanda taraf belirtmektir. Kısacası savaş bittiği gibi korkudan amerika safına geçmeyi uygun görmüş ve bir çok tavizin öncüsü olmuştur.
"Deveyi diken insanı siken yaranır. " sözündeki geçen eylemi yapmadığı için eleştirilen adam.
Beterlerini yapanlara alkış tutar malum kesim. Ama malum kesim dışında bu ülkenin bir sorunu daha var o da hiçbir boku beğenmeyen ütopyalar peşindeki pembe götlü insanlar.
Ekşi sözlük hiçbir siki beğenmeme timi gibi bu abilere/ablalara ağzıyla kuş tutsa yaranamaz insanlar. Yazık onlara, akıllı geçinen cahiller onlar işte.
Aşağıda yazacağım olayda insanlık dersi vermiş siyasetçi.
(bkz: ulus gazetesi)' nin başyazarı (bkz: nihat erim)'in eline bir fotoğraf geçer. (bkz: adnan menderes), kendi fotoğrafının arkasına kendi el yazısıyla şöyle yazmıştır: "severek ve en iyi temennilerimle. Ayhancığıma."
nihat erim, bu fotoğraf ile ismet paşa'nın yanına gider ve paşa'dan şu cevabı alır:
"Kimsenin özel hayatı siyasi malzeme haline getirilmemelidir; o fotoğraf derhal yok edilecektir."
Bütün meziyetlerinin yanında kendisi ülkenin entelektüel seviyesinDe de bir turnusol görevi görmektedir.
Sana zamanında hak etmediğin yerlerden hak etmediğin iftiraları atanlar 2021 yılında hiç savaş mavaş da yokken acınacak duruma düştüler paşam.
Utanırlar mı ? Sanmam, "utanmamazlık" bu ülkedeki en büyük silahlardan biridir.
Sen bu ülkeyi belki yeni kurulan cumhuriyet'in kadrosuzluğuyla da ilişkili olacak sekilde aç bıraktın ama babasız bırakmadın.
İlkokul mezunu bir imam tarafından yıllarca kandırılmış, devletin tüm imkanlarını salyalı bir şarlatana teslim etmiş meczuplar tarafından üç kuruşluk akıllarıyla eleştirilen, türkiye cumhuriyeti'nin mimarlarından olan devlet büyüğümüz.
Bizler Şimdi kıymetini daha iyi anlıyoruz ama (bkz: anadolu irfanı) denilen cehalet durduğu yerde saymaya devam ediyor.
dün doğum günüydü gece gece birden aklıma düştü. bence türkiye'nin başına atatürk'ten sonra gelmiş en büyük 2. adamdır; bunun içindir ki atatürk ebedi şef'ken ismet inönü'de milli şef'tir, milli şef ona bir yalakalığın tezahürü olarak verilmiş bir şey değildir; hakkının teslimidir.
ama onun bir talihsizliği vardır yalnız olmaktır, yalnız bırakılmaktır. yobazlar atatürk'e sallamaya cesaret edemez ona saldırır, ortodoks kemalistler yobazlarla baş edemez, hem ayranım dökülmesin hem yoğurdum ekşimesin halinde takıldıkları için hiçbir halt yapmazlar; karşı devrimi o başlattı; onun yüzünden buralara geldik der ona saldırır, milliyetçilerin bir bölümü hitlervari tavırlar almadığı için ona saldırır, solcular (sol-gerici kanat) zaten klasik her zamanki klişeleşmiş argümanlarıyla saldırır; normal vatandaş 2. dünya savaşı'nda aç kaldığı için saldırır ( bunlardan 4'ü anneannem- babaannem- ve 2 dedem; anlatamıyorum niye öyle bir şey olduğunu anlamak istemiyorlar ) eee bu kadar saldıranı olunca 2 sayfa gazete bile okumaya üşenen halkın büyük kısmı da götten uydurma, içi boş asılsız iddialarla gereksiz kin güder saldırır. değeri az bilinir ismet paşa'nın.
ben şahsen konu demokrasiyse eğer, memlekete gelmiş en büyük demokrat olduğunu düşünüyorum ve atatürk'ten sonraki en bilge devlet adamı olarak da kendini görüyorum.
elbette bazı yerlerde hatası olmuş olabilir bazı şeylere gücü yetmemiş olabilir fakat cumhuriyet'i en buhranlı zamanlardan alnının akıyla çıkarmıştır; hiçbir şey yokken ülkenin içinden geçen bir sürü şahsiyet tanıdığımızı düşünüyorum artık.
bir de artık yeter be kardeşim ya çok biliyorsan iyisini kendin yap a.q; ismet inönü'ye gereksiz saldırmak, "ezikliktir, zavallılıktır, cahilliktir" başka da bir şey değildir; eleştirilecekse yapıcı bir eleştiriye tabi tutulur fakat o dönemde ismet inönü'nün yaptığı yanlışların bile tarihsel açıdan bakılacaksa tutarlı tarafları vardır, öyle düşünüyorum ben.
inönü'den sonra gelen insanların hiçbiri inönü'nün yanından geçemez ve bu konuda çok ciddi düşünüyorum.
neyse, artık yeni gelen nesillerle beraber kıymeti anlaşılmaya ve hakkı teslim edilmeye başlanmıştır bu umut verici gelişmeyi de net olarak gördüğümü belirtmek isterim.
geçmiş doğum günün kutlu olsun anadolu'nun müdaafisi, lozan kahramanı, cumhuriyet'in milli şef'i, bizim ikinci kahramanımız; ve yattığın yerde huzur içinde uyu.
Bugün Erzurum'da yaşanan olaylara ithafen paşa'mızın tarihi bir tespitini paylaşmak istiyorum.
1950, 60, 70, 80... fark etmiyor; DP'nin hayaleti hâlâ Türkiye Siyasi hayatının üzerinde dolaşıyor.
Ekleme: paşa Türkiye'deki en demokrat adam ya gerçekten. ben kurtuluş savaşı verecem, cumhuriyet kuracam, bir ton devrimde en önde olacam, cumhuriyet'in tapusu olan antlaşmada tüm emperyalistlerle başa baş mücadele edecem bir de bu şımarıklıkları çekecem. Paşa'ya saygım ve sevgim her geçen gün artıyor.
devlet adamı ki ne devlet adamı. malatyalıdır onu söylemek gerekir. atatürk'ün sürekli olarak konya ve malatya'ya dayatılan kökeni belli değildir ama inönü has malatyalıdır. onu geçtik efendim kendisi topçu atışları sırasında kulağında duyma kaybı yaşamış ve bir alet ile hayatına devam etmiştir. 60 lı 70 li yıllarda fotoğraflarını görürseniz hep kulağının birinden ip sarkık haldedir.
büyük mirası hem yaratan hem de bayrak taşıyıcısıdır. atatürk'ün erken ölümünü görmek zorunda kalmıştır ama yılmadan 73 yılına kadar devam etmiştir mücadelesi. inönü'nün hiçbir şey yapmadığını düşünen varsa bile 2. dünya savaşına sokmadığı ülke ile neyi başarnış olduğunu görmek gerekir. 20 li yıllarda vefat eden nesillerin devamını 40 lı yıllarda korumayı başarmıştır. insanlar zorluk çekmiş midir elbet çekmiştir ama savaşa girmekten daha kötü değildir. en iyi savaş yapılmayan, girilmeyen savaştır. bunu çok iyi bildiği için 2. dünya savaşı sırasında ustalık sergilemiştir.
yargıtay başkanı imran öktem'in 1969 daki cenazesinde mttb mensupları kendisine saldırmaya çalışınca tuğgeneral nabi alpartun tabancasını çekerek ''açılın ulan bu memleket sahipsiz değildir, geleni vururum'' der. arkasında inanılmaz bir güç, kuvvet bulunmasına rağmen güç zehirlenmesi yaşamamıştır. Tanzimat'ı, osmanlının yıkılışını, cumhuriyeti, 60 darbesini görmüştür. asker-diplomat-politikacı her şey olmuştur.
25 darbe girişimi engellemiş, çok partili düzene sahip çıkmış, başbakanlık-cumhurbaşkanlığı, parti liderliği yapmış. 89 yıllık ömrüne sığdırmadığı hiçbir iş kalmamıştır. bazenleri gidip anıtkabirde sandalyeye oturur atatürk'e ''sitem'' edermiş. kısacası ne muhteşem bir insanmış. yetiştirdiği evlatlarından erdal inönü yıllarca akademisyenlik yapmıştır. 2 yaşındaki oğlu izzet vefat edince bile bitmemiştir mücadelesi. militarizm, askercilik falan filan değil bu sevilmesi saygı duyulması zorunlu bir insandır inönü.
ilber ortaylı kendisinden büyük bir komutan diyemem ama büyük bir kurmaydır diye bahseder. nitekim tam olarak da öyledir. elbette savaş alanındaki atatürk'ün dehasına, komutanlığına, liderliğine sahip olan insan sayısı dünya üzerinde bile azken inönü'nün bunlara sahip olmasını bekleyemeyiz. ama kendisi atatürk'ün mütevazılığına sahiptir. o nedenle aslında bence de en büyük başarısı olan ikinci dünya savaşından uzak durması bile onu yüceltmek için tek başına yeterlidir. o dönemde ruslarla olan saldırmazlık paktı yapma çabasından bir türlü sonuç alamasa da almanların ruslara saldırması haberini gece yataktan uyandırılarak aldığında sevinçten zeybek oynadığını anlatır ilber hoca.
atatürk'e bile dil uzatma cüretini gösterebilen bazı kesimler elbet inönü için de ileri geri konuşmaktan çekinmezler. oysa kendisi bu ülke tarihinin en önemli subaylarından ve politikacılarından birisidir. ruhu şad olsun.
