tanrı kavramının tutarlı bir tanımı bulunmadığını ve bu yüzden üzerine "var mı yok mu" şeklinde tartışılmasının da anlamsız olduğunu savunan felsefi düşünce. mevcut inanç konseptlerinin zihinlerde kapladığı -ziyan ettiği- devasa alan karşısında aklın fikrin mantığın ışığı gibi parlamaktadır kendisi. ignostisizmi diyalog içinde yansıtalım:
- tanrıya inanıyor musun?
+ please clarify.
- tanrı işte, allah, yaratıcı, force, ilahi bi güç?
+ no such entry found.
- kafa mı buluyosun?
+ negative.
- ee, tanrı diyorduk? inancın nedir, net bi cevap ver.
+ unable to comply.
eski bir borg atasözünde belirtildiği gibi: god is irrelevant.
tanri kavramina karsi en tutarli fikirlerden biri. kavranmasi imkansiz olan bir kavram uzerine kesin olarak konusmak yersiz olacaktir. yokluk dedigimiz kavrami nasil doldurup tam olarak zihnimizde algilayAmiyorsak tanri kavrami da o derece askindir. bir seyin yoklugu veya varligi uzerine konusmadan once o seyin tam olarak ne ifade ettigi belirlenmelidir.
mantıken evreni yarattığına inanılan tanrı, evrenin bir parçası olamaz, evren onun bir parçasıysa da evren yaratılmış olamaz hep vardır demektir. ancak evren kavramımızın başlangıcı big bang'e dayanıyor. eğer tanrı evrenin bir parçası olacaksa da kendini yaratmış olur ki bu, bi noktada mantıklı olabilecekse de (çünkü o yoktan var edendir) yokluğuyla varlığı oluşturabiliyorsa, varlığının yokluğundan hiç bir farkı yoktur (varlığın daaaa yokluğun daaa yetmiiiiyoooor).
kısaca, varlık olarak tanımladığımız evrende ol(a)mayan tanrı, muhakkak ki evrenin dışındadır, dışının bile olup olmadığından emin olamazken hem de. o yüzden bu sınırların dışını bilmeden hakkında yorum yapmamak gerekir, çünkü varlık ve yokluk yalnızca içeriye ait olabilir, hatta aslında içerisi bile olmayabilir.