seçim günü oy verme işleminin başladığı 08:00'dan önce sandık kurulu hazırlıkları dahil oy sayımının tamamlanmasına kadar olan bütün süreçlerde gözlemcilik yapan kişi.
sandık kurulundan ayrılan yönü; müşahit gönüllü gözlemcilik yaptığı sandıkta oy kullanamaz ve ıslak imzalı tutanakta imzası bulunamaz. fakat müşahitler de sandık kurulu üyeleri gibi ıslak imzalı tutanak alma hakkına sahiptirler. tek istisnası, sandık kurulunda halihazırda müşahidin yetkilendirildiği partiyle aynı partiden bir görevli varsa sandık kurulundaki görevliye tutanak verilmesi halinde aynı partili müşahide tutanak verilmez. müşahit yine de bu tutanakların fotoğraflarını çekmelidir.
müşahit, bu görevi üstlenirken yalnızca oy sayımının doğru yapılıp yapılmamasını incelemez. sandık kurulunun oluşumu usule uygun mu, başkan ve üyeler vaktinde hazır oldular mı, oy verme işlemi öncesinde kontrol edilen pusula ve zarflarda bir eksiklik var mı ve varsa bu durumda tutanak defterine yazıldı mı, eksiklikler hukuka uygun şekilde giderildi mi şeklinde birçok süreci takip eder. dilediğinde okul sorumlusu ya da avukatından yardım ister ve seçim güvenliğinin tehlikeye atılmasını önler.
oy verme süreci başladığında sandık kurulundaki iş bölümü neticesinde görevlilerin işlerini doğru yapıp yapmadıklarını da kontrol ederken seçmenlerin sıklıkla yaşlı seçmenlerle kabine girmeye çalışması gibi durumlarda müdahalede bulunur. sadece görme engelliler, iki elini de kullanamayacak durumda engeli bulunanlar ve felçlilerin 'yakını/akrabası olan bir seçmen' o da yoksa oy kullanacağı sandığa kayıtlı bir seçmen refakatinde oy verme kabinine girebileceğini bilir. sandık başkanı ya da üyeleri bu seçmenlere refakat edemez. ayrıca görevli olması nedeniyle o sandıkta oy kullanan görevlilerin, özellikle kolluğun, 142 sayılı belgeyle oy kullanabileceğini ve oy verirken bu belgenin aslını mükerrer oy kullanımına sebebiyet vermemek için teslim etmesi gerektiğini bilir.
oy sayımında öncelikle oy kullanan seçmen sayısı, sandıkta bulunan zarf dengesini takip eder. bu konudaki uyuşmazlıklarda mutlaka avukata danışmalıdır. geçersiz oy - hesaba katılmayacak oy ayrımını bilir. sayım sonunda düzenlenen ıslak imzalı tutanağı mutlaka alır. oy çuvalının sandık başkanı ve kurul üyesi refakatinde binadan çıkarılıp yola çıktığı ana kadar gözlemciliğe devam eder.