1639 - 1720 tarihleri arasında yaşamış moskova doğumlu rus devlet adamı ve asker.
rusların yeniçerileri diyebileceğimiz streletslerin 1682 yılındaki isyanından sonra, çariçe sofya alekseevna'nın kardeşi üzerinde epey etki sahibi olunca fransa ve ispanya'ya, osmanlı'ya karşı yapılacak bir deniz seferi hazırlaması için gönderilmiş. ama bu diplomatik girişimler başarıyla sonuçlanmamış.
deli petro olarak bildiğimiz i. pyotr döneminde ise, pyotr'un yurtdışı günlerinde kendisine rusya'nın güney sınırlarını koruma görevi verilmiş.
1700 yılında, narva muharabesi'nde isveç'e esir düşmüş. ama yanındaki rus esirlerle birlikte, esir kampında isyan başlatıp rusya'ya kaçmış. isveç günlerinde, isveç ordusunu yakından tanıma imkanı bulduğundan i. pyotr'a bu konularda epey bilgi vermiş (xii. karl'ın yenilgisinde bu bilgiler etkili olmuş mudur acaba?).
yeteri kadar macera yaşadığı düşünüldüğünden 1717 yılında hazinenin başına geçirilmiş.
i. pyotr'dan sözünü sakınmayan, göte göt diyen bir adammış kendisi.