ortodoksların önemli azizlerinden birisi olan (öyle ki, bir çok slav kilisesine ismi verilmiştir); 13 mayıs 1221 - 14 kasım 1263 tarihleri arasında yaşamış olan rus prens.
kendisi adeta yedi düvele meydan okumuştur. önce isveç ordusunu, sonra moğol ordusunu tarumar etmiştir. yine de rus soyluları olan boyarlara yaranamamış ve prensi olduğu novgorod'u terk etmiştir.
iskandinavlardan ve moğollardan sonra, bu sefer de katolik alman ve slav ittifakı novgorod'a göz dikmiş ve boyarlar "aman yetiş aleksandr, sensiz halimiz nice olur?!" deyip tekrar aleksandr'ı novgorod'a çağırmışlardır. bu sefer de töton şövalyeleri'ni buz tutmuş peipus gölü üzerind tarumar eder. ama bu zaferi hayli ilginçtir. töton şövalyeleri hayli ağır süvariler oldukları için gölün üzerindeki buz bu kadar ağır yükü taşımayı başaramamış ve töton şövalyeleri gölde boğulmuşlardır.
tabii aleksandr küçücük prensliğin bu kadar fazla düşmana çok fazla direnemeyeceğini anlayacak kadar da politik dehası yüksek bir yöneticidir. "denize düşen yılana sarılır" deyip altın orda devleti'nin vesayeti altına girer. moğollar ile arasını iyi tutan aleksandr bu ittifağın ödülünü de moğolların vladimir-suzdal knezliği'ni fethettikten sonra, knezliği aleksandr'a vermeleri şeklinde alır.
kendisinin adını taşıyan kiliselerden birisi kars'ta da bir aralar yer almaktaymış. sonra fethiye camii olmuş orası.
