özellikle istanbul'da sıkça görülen terör. toplu taşıma, sokak, dükkanlar, hatta avm'de bile bu terörü sıkça görürsünüz. 30-35 yaşına gelmiş tipler yanına sözde hasta bir çocuğu alır yardım yardım diye kafa skerler. yardıma muhtac olabilirsin bunda sıkıntı yok ama sg devlete başvur, ben senin gerçek olduğuna inanmadığım dilenme ritüelini dinlemek zorunda mıyım? devletin bir an önce el atması gerekiyor.
avm'de bile sigara, para dilenir bu tipler. hatta avm'de restoranda çalıştığım dönemler şahit olduğum şöyle bir olay da var. dilenci kılıklı bir adam kendini acındırarak millete x restoranından yemek aldırıyor(özellikle burger king, mc donald's gibi self servis restoranlarından) yemeği aldırdıktan sonra ortadan kayboluyor ve bir süre sonra yemeği tepside geri getirip iade etmek istediğini söylüyor, çalışanlar da mecburen emir kulu olduğu için iade almak zorunda kalıyor. en basitinden sokakta sigara içiyoruz geliyor bir dal sigara var mı? diye soruyor versen bir dert vermesen bir dert. bu tipler yüzünden sokakta yürüyemiyorum.
bu dilenci mevzusu açılınca aklıma annemin başına gelen bir olay geliyor. evde hep beraber alınanlarla fazla fazla yiyelim diye dışarıda yemek bile yemeyen annem, bir gün eminönü’nde gezinirken; dilencinin teki, annemden para ister. annemin de o esnada çubuk krakeri varmış. kendi gibi onun da o an aç olabileceğini düşünerek bundan uzatmış. dilenci de “ben çubuk krakeri ne yapayım? bana para lazım” demiş.
bana göre paraya muhtaç olan bir kişi, iş imkânına özründen dolayı kavuşamıyorsa sosyal olduğu iddia edilen devletin kapısını hakkıyla eskitmesi gerekiyor. bunu yapmayıp da dalga geçer gibi hemvatandaşlarının hissiyatı üzerinden kazanç elde ediyorsa o an başına gelebilecek her şeyi bana göre hak ediyordur.
bu terörün en iyi örneği, kemal sunal’ın bir filminde geçmektedir. karnı aç ve o an para biriktiren [muhtemelen] şaban, dilenen bir kadın ile bir çocuğa kendinden bildiği açlıklarını gidermek için bir miktar para verir. bir süre sonra da onları başkalarına dilenirken yine para aldıklarını görür ve kadının bu enayiler olduğu sürece lüks restaurantlarda karnımız bir güzel doymaya devam edecektir dediğini duyar. film yayınlanalı 50 yıl olmasına rağmen değişen bir şeylerin olmaması, trajikomiktir.
bunun sermayesi iyi niyettir. sahtekarlık sinir bozucuyken bir de bu sahtekarlığın iyi niyet sömürüsüne dayanması insanı çıldırtıyor.
dilencilere para veren insanlar da neden sonuç ilişkisini kuramadıkları için yardım etmek istedikleri dilencilerin sadece sayısını artırıyor.
yine de dilencilere yardım eden insanlara kızmak gelmiyor içimden. sonucu ne olursa olsun, merhamet duygularıyla hareket eden birine ne diyebilirsin ki. tabi bu merhametlilerin arasında öbür dünyadan nasibini arayanı da var, ama ben bunların ne ölçüde bir saygıyı hakettikleri üzerine hiçbir şey söylemeyeceğim.
bir yandan da dilencilere karşı giderek artan bir antipati oluşuyor. buradaki tehlike bu antipatinin sadece dilencilerle sınırlı kalmayıp, her türden yardım isteyenlere uzanması.
hatta iyi niyet sömürüsü veya bu yöndeki algı o kadar yaygın ki insanlar borç isteyen arkadaşlarına bile güvenmiyor. belki haksız da değiller.
eğer param olsaydı, en yakın çevremden sonra, kandırılma ihtimalimin sıfır olduğu güvenilir bir uluslararası yardım kuruluşuna bağış yapardım. böylece hem aptal yerine konmamış olur hem de belki pek çok çocuğun hayatı kurtulurdu.