seküler fransa'nın seküler tapınağı. aslında xv. louis'nin azize genevieve onuruna büyük bir kilise yapma projesidir. neredeyse bitecekken fransa'da devrim olur ve cumhuriyet rejimi kurulur. bunun üzerine de cumhuriyet rejimi burayı bir "ulusal tapınak" yapmaya karar verir. bunun üzerine yeni cumhuriyetin tanrıları olan voltaire'in, rousseau'nun falan külleri getirilir. artık insanların "baba tanrı"sı devlet olmuştur.
napoleon bonaparte "cumhuriyet benim!" deyince, papa'nın gözüne girmek için burayı tekrar kilise yapar. ama bu sefer de katolikler "ne kullanacağız lan pagan tapınağını" deyip pek kullanmazlar burayı. napoleon'dan sonra bir kilise, bir tapınak olarak sürekli el değiştirir. bunun üzerine iii. napoleon da "böyle olmayacak bu" deyip burayı devlet kilisesi yapar. devletle ilgili kilise seremonileri falan burada düzenlenir. ama krallık rejimi bir kez daha gidince tekrar ulusal tapınak olur burası.
günümüzde de fransa adına büyük işler yapmış kişiler buraya defnedilirler.
antik çağın en muhteşem yapılarından biri. kubbe mimarlığının şahikası. m.s. 2. yüzyılın başlarına tarihleniyor. daha önce yerinde bulunan yapı imparator hadrian döneminde son halini almış. dışarıdan bakıldığında son derece klasik sütunlar üstünde üçgen alınlıklı bir girişin arkasında yer alan silindirik bir yapı. bir rotunda. girişi bölümü dışında dış yapı son derece gösterişsiz. ama içeri girildiğinde kasetleme sistemiyle hem hafifletilmiş hem de görsel olarak hacimlendirilmiş kubbe muhteşem. tam tepesinde yer alan açıklıktan gelen güneş ışığı kubbenin içinde her saatte ayrı optik oyunlar yapıyor. pantheon romayı büyük bir imparotorluk yapan anlayışın da bir simgesi. roma fethettiği bölgelere din ihraç etmiyor. o bölgenin yerel tanrılarına pantheon'a getirip bir yer vererek büyüyor. yapı yedinci yüzyılın başlarında içindeki kadim tanrılar emekli edilerek bir katolik kilisesine dönüştürülmüş. halen de aynı fonksiyonu sürdürüyor. turistik ziyaretler ise biletli. 6 euro gibi bir fiyatı var.