cenaze namazı farz-ı kifayedir. yani müslümanların bir kısmı tarafından yapılınca, diğerlerinin sorumluluğu kalmaz. mesela vefat eden komşunuzun cenaze namazının kılınmış olması ama sizin gidememiş olmanız sizin üzerinize yükümlülük olarak kalmaz.
cenaze namazının kılınabilmesi için belli şartlar gerekir. ilk şart ölen kişinin müslüman olmasıdır, müslüman olmayan kişinin cenaze namazı kılınmaz. sonraki şartlar ise cenazenin yıkanıp kefenlenmiş olması, cenazenin imamın ve cemaatin önünde olması ve bedeninin tamamının ya da yarıdan fazlasının (veya başı ile birlikte vücudunun en az yarısının) bulunması gerekmektedir. (şafii mezhebince ölen kişiye ait bir uzvun bulunuyor olması yeterlidir.)
cenaze namazı çoğunlukla camii dışında kılınır ancak bazı durumlarda (kötü hava şartları, yağmur, çamur vb) camii içerisinde de kılınması mümkündür. keza hz. muhammed (sav) sahabeden Süheyl b. Beydâ’nın cenaze namazını mescidde kılmıştır.
cenaze namazı 4 tekbirden oluşur ve ayakta kılınır. ilk önce niyet edilir. niyet aşağı yukarı şu şekildedir ''Allah için namaza, Resulullah (sav) için salavâta, meyyit/meyyite için duaya, uydum hazır olan imama. er/hatun kişi niyetine'' niyetin ardından imam ilk tekbiri alır.* (yalnızca ilk tekbirde eller yukarıya kaldırılır, diğer tekbirlerde eller bağlı şekilde kalır) ilk tekbirin ardından sübhaneke duası ''ve celle senâük” ile birlikte okunur. (normal namaz esnasında sübhaneke okunurken ''ve celle senâük” kısmı okunmaz, bu kısım yalnızca cenaze namazında okunur. ''Varlığın her şeyden üstündür'' anlamına geliyormuş.) imam ikinci tekbiri alır ve salli-barik duaları okunur. imam üçüncü tekbiri alır ve bilenler cenaze duasını bilmeyenler de cenaze duası niyetiyle fatiha suresi'ni okurlar. imam dördüncü tekbiri alır ve önce sağa sonra da sola selam verilir. namaz bitmiş olur.
birden fazla cenaze olması durumunda tüm cenazeler için tek cenaze namazı kılınabileceği gibi, her cenaze için ayrı ayrı cenaze namazı kılmak daha uygundur.
kadınlar da cenaze namazına katılabilir ve cenaze namazı kılabilirler.
bilindiği gibi; islam dininde farz olan 5 vakit namaz için ezan okunur. cenaze namazında ezan okunmaz, sela verilir. derler ki; bir bebek doğduğunda kulağına okunan ezan, cenaze namazının ezanıdır.
Diğer ölümlerde kılınan cenaze namazıyla şehit için kılınan cenaze namazı bazı yönlerden farklıdır. Namazın kendisi aynı olsa da diğer ölenlerden farklı olarak şehidin naaşı yıkanmaz, kefenlenmez. olduğu gibi defnedilir.
şu dize buna işaret etmektedir "düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı"
İslam inancı yönünden yapılan gayet doğru yorumla bulaşıcı hastalıktan ölenlerin de şehit sayılabileceği açıklamasına tam tezat bir şekilde covid-19'dan yaşamını yitirenlerin cenaze namazı öncesinde yıkanıp kefenlenmesi ise ancak bizim ülkemizde görülebilecek garabetlerdendir.