portekiz'le birlikte afrika'nın, pasifik ve asya'daki toprakların ve en önemlisi amerika kıtalarının sömürgeleştirilmesi ve avrupa'da yaptıkları savaşlardan bunalmış olacaklar ki her iki dünya savaşında da bir şekilde tarafsız kalmışlar, "aman alirıza bey ağzımızın tadı kaçmasın" demişlerdir. franco ağızlarının tadına etmiştir, o ayrı konu.
aynı zamanda kolonilerini kaybetmelerine rağmen manyak gibi asimilasyon yaptıkları için, sadece aynı dili konuşmalarından ötürü müthiş bir ucuz iş gücü kaynağına ve hispanik güney amerika'nın avrupa'ya açılan ticaret kapısı olma şansına erişmişlerdir. yine de ingiltere, almanya ve fransa'dan daha kötüdür ekonomik durumları.
arap hakimiyetine portekiz'den daha az girmesine rağmen, dil ve kültür açısından araplardan portekizlilere nazaran daha çok etkilenmiş olan ülke.
tabii dil konusunda diğer bir darbeyi de habsburg hanedanı'ndan yemiştir. o sebepledir ki portekizce ve romence latince'ye ispanyolca'dan daha yakın kalmıştır.
"inka soykırımı yaptılar!!!" diye eleştirilse de, aslında amerika'daki en barışçı kolonici olmuş olan ülke. portekizlilerin ve ingilizlerin ispanyollardan daha vahşice uygulamalar yaptığı nedense hep göz ardı ediliyor.
mesela ispanyollar, daha hernan cortes döneminde yerlilerin toprak mülkiyetini koruyan yasalar oluşturmuşlardır. ingiliz soylu abd'lilerin ise yerli mülkiyetine ne kadar saygı gösterdiği herkesin malumu.