1840-1904 osmanlı hanedanının otuzüçüncü padişahı. 30 mayıs 1876 tarihinde tahta çıkmış, 31 ağustos 1876 tarihinde tahttan indirilmiştir. hepi topu 3 aylık bir saltanat. sultan abdülmecid'in ilk oğlu olan murat özel hocalardan çok iyi bir eğitim alarak yetişti. çok iyi fransızca biliyor, piyanoda besteler yapıyordu. babasının ölümünden sonra tahta abdülmecit'in kardeşi abdülaziz çıkınca murat tahtın birinci veliahtı oldu. bu dönemde, dolmabahçe sarayının bitişiğinde bulunan veliaht dairesinde ve kadıköy'de kurbağalı dere kıyısında bulunan köşkünde yaşadı. kurbağalı dere köşkü dönemin entelektüellerinin toplandığı, yabancı elçilere, konuklara ziyafetler verilen bir mekandı. namık kemal ile yakın dost olan şehzade murat mason locasına da üye olmuştu.
şehzade murat sultan abdülaziz'in mısır ve avrupa gezilerinde maiyetinde yer almış, tahsili terbiyesi ve canayakınlığıyla avrupa hanedanlarından büyük ilgi görmüştü. hatta kraliçe victoria şehzade muratı bir ingiliz asilzedesi ile evlendirmek istemiş ama bu heves gerçekleşememiştir.
şehzade murat içkiye düşkündü. kurbağalıdere köşkündeki ziyafet sofralarından içki eksik olmaz kendi de içerdi. bu içki tüketiminin alkolizm seviyesine vardığını düşünmek mümkün. sultan abdülaziz hal edildikten sonra apar topar tahta çıkarıldığında ne beden ne de akıl açısından sağlığı pek yerinde değildi. bu nedenle kendisine kılıç alayı düzenlenememiş, cülus töreni de yapılamamıştır. abdülaziz'i hal edip yerine v. murat'ı tahta çıkaran komite çaresizdi. avrupadan getirtilen doktorlar padişahın gizli bir kimlikle bir kliniğe yatırılıp tedavi edilmesini tavsiye etmişlerdi. sultanın sağlıksızlığı ve tuhaf hareketleri devlet yönetiminde krize yol açacak bir hale gelince üç aylık saltanatın sonunda tahttan indirilerek yerine ii. abdülhamid tahta çıkarıldı. sultan murat ise önce çırağan sarayı daha sonra ise feriye saraylarında, dış dünya ile ilişkisi sınırlı şekilde 1904 yılına kadar yaşamına devam etti.
üç dört ay içinde yaşanan bu iki hal olayının ardından tahta çıkarılan sultan ii. abdülhamid ise saltanatı boyunca aynı şeyin kendi başına geleceği korkusu ile yaşadı. ve en nihayetinde o da hal yoluyla tahttan indirildi. sultan abdülmecid'den sonra tahtı kaybetmeden hükümdar unvanıyla ölen son padişah v. mehmet reşat oldu.
