rütbesi orgeneral olmakla birlikte, kara kuvvetleri komutanlığı bünyesinden seçilir. çoğunlukla topçu sınıfı ya da piyade sınıfı içerisinden seçilmekle birlikte istisnaları mevcuttur. kkk bünyesinden seçilmesinin nedeni türkiye'nin en büyük askeri gücünün kara kuvvetleri olmasıdır.
örnek vermek gerekirse; abd genelkurmay başkanı genellikle hava kuvvetleri bünyesinden seçilir. ya da ingiltere genelkurmay başkanı veya komşumuz olan yunanistan'ın genelkurmay başkanı da deniz kuvvetleri bünyesinden seçilir. çünkü saydığım ülkelerin en büyük askeri güçleri belirtilen kuvvetlerdir.
türkiye'de genelkurmay başkanı'nın en temel görevleri;
1. savaşta ve barışta milli güvenliği sağlamaktır.
2. türk silahlı kuvvetleri'ni her daim savaşa hazır halde tutmaktır.
3. savaş zamanında başkomutanlık görevini cumhurbaşkanı namına yerine getirmektir.
genelkurmay başkanı cumhurbaşkanı tarafından atanır ve milli savunma bakanı'na karşı sorumludur. 2016 yılında kuvvet komutanlıkları'nın msb'ye bağlanmasının ardından, 2018 yılında da genelkurmay başkanlığı msb'ye bağlanmıştır. bu olayın ardından; genelkurmay başkanı protokolde de işleyişte de bakanların ardında kalmıştır. oysa eskiden genelkurmay başkanı devletin 4 numarası idi. devlet protokolü cumhurbaşkanı, tbmm başkanı, başbakan ve genelkurmay başkanı olarak devam ediyordu. (bu durum ile ilgili iki görüş mevcuttur. birinci görüş; bu kararın yanlış olduğunu, tsk'nın siyasi bir iradeye bağlı olmaması gerektiğini savunur. ikinci görüş ise; kararın doğru olduğunu, milli savunma bakanlığı ve tsk'nın uyum içinde çalışması için birbirine bağlı olması gerektiğini savunur. belki de bu sebepten olacak ki bakan olarak son gen. kur. başk. hulusi akar atanmıştır. bundan sonraki msb atamalarını da ilerleyen yıllarda göreceğiz.)
genelkurmay başkanı; tsk bünyesindeki üç kuvvet komutanlığı üniformasını da giyebilen tek kişi olmakla beraber, apoleti; orgeneral apoletinin etrafı sırmalı olanıdır. (bütün galaksi var o apolette.)
türkiye cumhuriyeti tarihinde bu görevi en uzun süre yapan kişi mareşalfevzi çakmak'tır. kendisi 1921-1944 yılları arasındaki 23 yıl boyunca genelkurmay başkanı olarak görev yapmıştır. genelkurmay başkanlığı görevi yaptıktan sonra cumhurbaşkanlığı görevi yapan 3 komutan vardır. bunlar; ismet inönü, cevdet sunay ve kenan evren'dir.
şu ana kadarki genelkurmay başkanlarının; 14'ü topçu, 14'ü piyade, 1'i istihkam ve 1'i de muhabere sınıfından gelmedir. istihkam sınıfından gelme olan komutan 9. genelkurmay başkanı ibrahim feyzi mengüç, muhabere sınıfından gelme olan komutan ise 30. genelkurmay başkanı yaşar güler'dir. diğerleri eşit şekilde topçu ve piyade sınıfı içerisinden gelmiştir.
anayasa'ya göre resmen cumhurbaşkanına ait olan "başkomutan" sıfatının fiiliyattaki uygulayıcısı, başkomutan vekili. Daha doğrusu 15 Temmuz'dan sonra milli savunma bakanlığı'nın önemi arttırılana, (bkz: hulusi akar) bakanlığa atanıp pasif bir başkanla makam sembolik hale getirilene kadar öyleydi...
İlk TBMM hükümetinin kurulduğu 23 nisan 1920'den beri bu hükümetlerin atadığı genelkurmay başkanları tsk kayıtlarında sayılırlar. İlk genelkurmay başkanı, 23 nisan 1920 hükümetinde "erkan-ı harbiye-i umumiye vekili" yani genelkurmay bakanı olarak göreve gelen (1924'te hükümetten çıkarıldı) ismet inönü kabul edilir. Bugüne kadar görev yapan otuz genelkurmay başkanının isimleri şöyledir: