-
türkiye'de klaus: sihirli plan ismiyle yayınlanan, 2019 çıkışlı animasyon.
çocukluğumda yılbaşı temalı filmleri, çizgi filmleri, etkinlikleri severdim; çünkü senede bir defa gelen özel bir şeydi yılbaşı teması. tabi çocukluğumuzdaki bir çok heyecan ve yenilik gibi bu da zamanla sıradanlaştı; hatta materyalin hunharca kullanılmasından dolayı bıkkınlık getirecek noktaya geldi. 2000'de çıkan ve jim carrey'in yeşil kostüm içerisinde döktürdüğü how the grinch stole christmas, büyümeye başladığımız zamanlarda artık birbirinin kopyası haline gelmiş "yılbaşı ruhu" temalı filmlerin, dizi ve çizgi film bölümlerinin arasında güzel bir farklılık olmuştu.
2021'i 2022'ye bağlayan aralık ayında ise yine aynı furya başlamış, youtube'undan netflix'ine kadar her yer "yılbaşı coşkusu" ile dolmuştu. tüm kapaklar, videolar, resimler, temalar yılbaşı ile süslenmişti. tabi ben de bu sırada yılbaşı kırmızısından ve yılbaşı müziklerinden kusma noktasına gelmiştim.
klaus, böyle bir dönemde karşıma çıkan özel bir yapım oldu.
animasyonun posterine / kapağına bakınca diyorsunuz ki "işte bu klasik bir noel baba nasıl noel baba oldu filmi." ancak madalyonun öteki yüzünü izlerken anlıyorsunuz.
klaus, hem senaryo olarak hem de animasyon tekniği olarak özel bir yapım.
buradan sonrası spoiler
-- spoiler --
önce senaryodan bahsedelim:
filmin başlangıcında dış ses size "bu bir mektubun hikayesidir" diyor. gerçekten de klaus, bir mektubun hikayesi aslında. ingiliz posta teşkilatının müdürünün lüks düşkünü oğlunun "adam olması" için ülkenin en ücra köşesine sürülmesi ve geri dönebilmesi için 14.000 mektup barajını doldurmaya çabalamasının hikayesi. senaryonun anahtar noktası mektup üzerine kurulmuş gerçekten de.
yan karakterler ise sürgün edilmiş işe yaramaz postacı jesper, kasabadan uzaktan bir başına inzivaya çekilmiş olarak yaşayan huysuz ihtiyar klaus, öğretmen olmak için gelmiş ama en büyük hayali o kasabadan gidebilmek olan alva, kasabanın birbirine düşman iki ailesi, sarkastik tarzıyla beni hayran bırakan gemi kaptanı, çocuklar, oyuncaklar, iyilik ve umutlar.
senaryo, fazlasıyla aşina olduğumuz iki türün sarmal halinde işlenmesi ile ilerliyor: "kasabaya bir yabancı gelir ve olaylar gelişir" ile "kahramanın yolculuğu" işleyişleri, yazı ve tura gibi birbirini tamamlayarak; ama birbirine karışmayarak ilerliyor. jesper'ın kasabaya gelişi, iki aile kavgası arasında kalması, klaus ile yollarının kesişmesi ve klaus'a yeni bir amaç vermesi, alva'yı yeniden umutlandırması gibi bir çok adım o kadar güzel bir sarmal halinde ilerliyor ki, 90 dakikalık animasyonun tek bir anı bile boş veya sıkıcı geçmiyor.
ek olarak duygusallık / eğlence dengesi de senaryoda bir o kadar güzel kurulmuş; ancak senaryonun duygusal yanı o kadar güzel ve naif işlenmiş ki, gülümserken göz yaşı akıtmayı başaracak bir tarz yakalamışlar.
dip not olarak belirtmek istiyorum; animasyonun kapanış sekansında klaus'un rüzgarın sesini dinlemesi ve baltasını bırakıp "geliyorum aşkım" diyerek ağır adımlarla ışığa doğru yürüdüğü sahne, ölüm temasının en güzel anlatımlarından birine sahipti. daha güzel, daha naif, daha estetik bir ölüm anı tasviri olabilir mi bir animasyonda, emin değilim.
-- spoiler --
peki animasyon tekniği?
klaus'u izlerken animasyonun 3d olduğunu düşünüyorsunuz; ancak animasyonun tamamı el çizimi ve 2d olarak üretilmiş. izlerken "yahu bu bal gibi 3d" dediğimiz o güzel animasyon görüntüsü, dinamik ışıklandırma ile ortaya çıkarılmış özel bir teknikmiş. (ben de bunu yeni öğrendim)
dinamik ışıklandırma ve yeni yeni oyunlarda kullanılan ray tracing benzeri bir teknik ile 2d olarak oluşturulan çizimler 3d gibi derinlik ve boyut kazanıyor.
konu ile ilgili genel bir anlatım videosuna buradan ulaşabilirsiniz: how netflix's 'klaus' made 2d animation look 3d
bana sorarsanız klaus, 92. akademi ödülleri'nde "en iyi animasyon" ödülünü alması gereken esas filmdi. tabi akademi ödülleri artık hak edene değil, lobisi güçlü olana verildiği için toy story 4 ödülü kaptı. yine de klaus, en azından benim için "en iyi animasyon" sıralamamda ilk üçte olacak.
yılbaşı olsun veya olmasın,
hem kahkaha atalım, hem içimiz ısınsın, hem de biraz duygusala bağlayalım diyorsanız klaus muazzam bir tercih olacaktır.
klaus - fragman
klaus - imdb sayfası
klaus - How Netflix's 'Klaus' Made 2D Animation Look 3D
klaus - Lighting Time-Lapse Klaus