bir problemi çözmek için yapılan girişimin problemi öncekinden çok daha kötü duruma getirmesi.
terimin kökeni ingilterenin hindistanı sömürdüğü dönemlere dayanır. delhi şehrinde zehirli kobra yılanlarından ölen ingiliz askerlerinin sayısı endişe verici düzeye ulaşır. hindistan coğrafyasında panzehir ulaştırmak ya da zehirlenen askerleri hastaneye yetiştirmek mümkün olmaz.
bunun üzerine ingilizler ölü kobra yılanlarını 1 sterlin karşılığında satın alacaklarını duyururlar. plan ilk başlarda başarılı olur ve kobra nüfusu azalır. ancak beklenmedik bir gelişme olur.
dönemin şartlarında 1 sterlin iyi bir paradır ve bazı girişimci hintliler kobra çiftliği kurarak kobraları çiftlikten satar. ingilizler durumu fark edene kadar bir sürü kobra çiftliği kurulur.
ingilizler durumu fark ettiğinde kobra satın almayı durdurur. çiftlik sahipleri de artık para etmeyen kobraları ormana salarlar.
tüm bu süreç, ormandaki kobra nüfusunun eskisinden daha fazla olması ile sonuçlanmıştır.
bir sorunu düzeltmeye çalışırken tüy dikmeyi anlatan kavram. kobra etkisi denilmesinin sebebi ingiliz himayesinde bulunan hindistan'da kobraların aşırılığından dolayı başlatılan ölü kobraya bir miktar ödül verilmesi ve sonrasında hintlilerin para için kobra üretimine başlaması, ardından da ingilizlerin bunu fark edip ödül vermeyi sonlandırmasıyla hintlilerin eskisinden çok daha fazla kobrayı doğaya salıvermesi. tam olarak tüy dikmektir evet.
bunun bir örneği de fransız himayesinde olan vietnam'da fareler için gerçekleşmiştir. farenin kuyruğunu getirene para ödülü verilmeye başlanmıştır. bir süre sonra etraf kuyruksuz farelerle dolup taşmıştır. neden acaba? *
