demokrasilerde her bir bireyin yasalarca belirlenen yaşa eriştikten sonra sahip olduğu hak.
ben şahsen, gelecekte bu hakkın her bir birey için eşit değerde olmayacağına ve olmaması gerektiğine inananlardanım. hayır dağdaki çoban ile kampüsteki dekan sığlığında bir yargının sonucu değil bu. ancak olması gereken bence bu. ve bu ayrım ırk, dil, din, kültür, eğitim, servet ve benzeri kavramlara göre değil, gerçekten zekayı ölçebilen bir sistem bulunabilirse uygulanabilir. nasıl zihinsel özre sahip insanların, çocukların, vasi tayin edilmesi gereken yaşlıların oy hakkı bulunmuyorsa, insanların oy haklarının rakamsal değeri gerçek zekayı tespit edebilen bir yöntemle ölçülen zeka değerlerine paralel değişiklik göstermelidir.
bu insan haklarına aykırı bir beyanat gibi durabilir. ama bence değil. asıl haksızlık, doğru düşünme yetisine sahip olmayan bireylerin geleceği şekillendirebilir olması.
tabi utopik bir fikir bu. çocuk sahibi olabilmek için zeka testi yapılması gerekliliğine benzer bir hayal.
dünya genelinde oy kullanma hakkı 1600'lü yıllara kadar dayanır. topraklarımızda ise 1876'da Kanun-i Esasi ile Meclis-i Ayan ve Meclis-i Mebusan olmak üzere iki meclisli bir parlamento oluşmuş ve 25 yaşını bitiren Osmanlı vatandaşları ilk kez seçme hakkına kavuşmuştur.
Ayrıca cumhuriyet rejiminin meyvelerinden bir tanesi de ülkemizin dünya genelinde kadınlara oy kullanma hakkını ilk tanıyan ülkelerden olmasıdır. (1934)
türkiye'nin oy kullanma hakkına erişildiği düşünülse de şiddet gören kadınların oy kullanma hakklarından yararlanamadığı bir ülke aynı zamanda.
sığınma evlerinde yaşayan kadınların oy kullanma hakkını kazanabilmek için birçok kadın örgütleri ve sivil kuruluşların desteğiyle gerekli kurumlara başvurmuş olsalar da bir yanıt alabilmiş değiller. 3 bine yakın sığınma evlerinde yaşayan kadın var ve es geçilecek bir rakam değil bu. en kısa zamanda oy kullanma haklarını vermeliler. ancak 24 haziran seçimde ne yazık ki oy kullanma hakkına sahip olamadıkları için bu haktan yararlanamayacaklar.
işin kötü tarafı da mazeretsiz oy kullanmayanlara uygulanan ceza, şiddet gören yahut can güvenliği olmayan kadınların sığınma evlerine yerleşmesi sonucu oy kullanma hakkına sahip olamadığı gibi oy kullanmama cezası onlara da uygulanacak. hem hak tanınmıyor hem de tanınmamış bir hakkın üzerinden ceza uygulanıyor.
dilerim hepimizin tamamıyla oy kullanma hakkına sahip olacağımız günlere!
Oy vereceği parti ve adaylar konusunda düzgün bir araştırma yapamayan, onların etkilerini gördüğü halde anlayamayan bir bireyin kullandığı oyun bir ülkenin gelişmesi açısından pek bir faydası olamaz. Yine de bu vatandaşların da belirli fikirleri olabileceği ve bir ifade hakları olması gerektiği için belli bir eğitim düzeyi altı vatandaşların tek oy, üstü vatandaşların ise çift oy kullanımı şeklinde bir çözüm önerisi düşünülebilir.