olayların birbirine belirli bir şekilde bağlı olduğunu ve her sonucun bir nedeni olduğunu kabul eden ilke. aynı koşullar altında aynı nedenler aynı sonuçları doğurur. yani neden - sonuç ilişkisi değişmez.
dinsel ya da felsefi nedensellik kavramları mevcuttur. fakat ben bilimsel nedenselliğe değinmek istiyorum. biliyoruz ki bilimde en temel sorulardan biri "neden?" sorusudur. bilimde olaylar birbirlerine bağlıdır. bir olayda sonuç olan şey, bir başka olayda neden olabilir.
nedensellik ilkesine göre neden, sonuçtan önce gerçekleşir. özellikle klasik fizik konuları için bu durumu gündelik hayatımızda da rahatlıkla gözleyebiliriz. yere düşen bir yumurta kırılır. ancak yumurta düştüğü yerden geri toplanıp eski haline dönemez. bu basit gerçek nedensellik ilkesine bir örnektir.
söz konusu olan şey kuantum fiziği ise, işler her zaman bu şekilde yürümeyebilir. tabi bu durum, ışıktan hızlı mesaj gönderebilmeye bağlıdır. burada şart şu: Eğer gözlenen iki olay arasındaki zaman farkı süresince ışığın uzayda alabileceği yol, bu iki olay arasındaki uzaklıktan küçükse, bu olaylar arasında neden-sonuç ilişkisi bulunmaz.
kafa karıştıysa örnek: elinizde bir uzaktan kumanda var ve herhangi bir aleti bununla çalıştıracaksınız. kumanda ışıktan hızlı sinyal gönderiyor olsun. bu durumda size göre, siz kumanda düğmesine bastıktan sonra alet çalışacak. fakat size göre sabit hızla hareket eden bir gözlemci önce aletin çalıştığını, sonra düğmeye bastığınızı görecek. bu durumda sonuç, nedenden önce gerçekleşmiş gibi görünecek.
tabi dikkat ettiyseniz önemli olan farklı referans çerçevelerinden yapılan gözlemler. görelilik ilkesine göre tüm gözlemcilerin gözlemlediği olaylar, kendi referans çerçeveleri içerisinde doğru kabul edileceğinden, siz nedensellik ilkesini diğer gözlemciye göre çiğnemiş olacaksınız.