paskalya hristiyan dünyasının önemli bayramlarından biridir. isa peygamberin çarmıha gerildikten sonra üçüncü günde dirilişi ve göğe yükselişi kutlanır. her yıl değişen tarihlerde mart sonu ya da nisan başına denk gelen bir pazar günü paskalya yortusudur. antik kültürlerde yeni bir yaşam, yeniden doğuş simgesi olarak görülen yumurta, paskalya bayramının önemli bir unsurudur. haşlanmış yumurtalar boyanır. oraya buraya saklanarak yumurta bulmaca oyunları oynanır. erken dönemlerde yumurta boyamakta isa peygamberin çarmıhta dökülen kanını temsilen kırmızı renk kullanılırken zaman içinde farklı renkler ve çok çeşitli dekorasyon gelişmiştir. çocukların bayıldığı sürpriz yumurtaları da bu paskalya geleneği ile ilintilendirmek yanlış olmaz.
ayrıca (bkz: faberge yumurtaları)
Hristiyanlikla alakasi olmayan... (bkz: semiramis)in, sonradan anilacak adiyla tanriça ishtar ay tanricasi oldugunu ve aydan yeryuzune buyuk bir yumurta icerisinde dusmus olduguna olan inanca dayanan bereket tanricasi sembolu.
esasında hristiyanlıktaki uygulaması, paganizmden çok sınıfsaldır. özellikle katolik olmayan kişiler (eskiden bunlara ben de dahildim) çoğu konuda olduğu gibi bu konuda da katolikleri paganlaşmakla suçlarlar.
oysa ki olay, tavukların köylü sınıfın orta çağda tek düzgün protein kaynağı olmasıyla ilgilidir.
bir de paskalya'dan önce (doğuş bayramı diyelim şuna, hepimiz rahat edelim) tutulan 40 günlük oruçta da et yenmesi yasak olduğu için köylüler bir alt protein kaynağına, tavuğun yumurtasına tamah etmişlerdir. haliyle easter (nisan ayı)=yumurta eşitliği ortaya çıkmıştır.
yumurta boyanması geleneği ise çok çok daha sonra ortaya çıkmıştır. adam protein bulamıyor, bir de boyamakla mı uğraşacak yumurtayı?
sonuç olarak yapılması zorunlu olan da bir aktivite değildir. sadece avrupa'da öyle yerleşmiş. mesela japonya'da da başka uygulamalar yapılabiliyor paskalya sırasında.
esasen hristiyanlık öncesi ilkbaharın gelişini kutlamak için üzerlerine şekiller çizilerek boyanan, iran ve antik mısır kültürlerinde yumurtanın yeniden canlanmanın sembolü olması nedeniyle bir simge haline gelen, daha sonra önceden pagan olup hristiyanlığa geçiş yapan kimi paganlarca hristiyanlık kültürüne bu sefer ilkbaharın gelişinin ve dünyanın yeniden canlanmasının değil, isa'nın yeniden dirilişinin ve hayata geri dönüşünün simgesi olarak benimsetilen yumurtalardır.
bugün hâlâ azerbaycan ve iran'da nevruz bayramı döneminde yumurtalar boyanır. persepolis antik kentinde krala nevruz için yumurta taşıyan figürler mevcuttur.
