Bilumum bilim kurgu filmi izleyenler ve bu zaman makinesi düşüncesi üzerine kurulu doctor who dizisini izleyenler bilir ki zamana müdahale edilemez. Geçmişe ya da geleceğe gittiğinde olayları gözlemleyebilir ve kişi olarak olaylara dahil olabilirsin ki aslında bu da tarihi değiştirmek demek. Ölüm doğum gibi tarihi belirleyen temel şeylere müdahale kahramanlara hep sıkıntı çıkarır zaten.
Zaman makinesinin işleyebilir olması geçmiş, günümüz ve geleceğin yani tüm anların eş zamanlı olarak yaşanmasıyla mümkün gibi duruyor, paralel evrenler gibi.
İnsanoğlu için uçmak, uzak mesafeler arası iletişim, uzayda yolculuk gibi bir zamanlar imkansız olarak düşünülen şeyler şimdi günlük hayatın bir parçası haline gelmişse de zaman makinesi ve zamanda yolculuk fikri bunların çok ötesinde bir şey. Neyse, ünlü bir düşünürün dediği gibi: bu bilim teknoloji falan karışık şeyler, çok düşünürsen sıyırırsın.
görecelik kuramına göre sadece geleceğe gidebilen bir modelinin yapılabileceği öne sürülmüş makine.
Yapılan deneyler iki farklı yöntem ile geleceğe gidilebildiğini göstermiştir. 1- Hareket ederek. Hızınız ışık hızına ne kadar yakınsa, içinde yaşadığınız zamanın akış hızı da o kadar yavaşlar. Yani bir uzay mekiğine binip çok yüksek bir hızda uzayı dolaşıp geri dönerseniz, dünyaya geri döndüğünüzde sizin yaşadığınız zamandan çok daha fazlasının geçmiş olduğuna şahit olursunuz. Bu durum ikizler paradoksu olarak da bilinir.
2- kütle çekimi yüksek olan bir cisime yakın durarak. Yerçekimine maruz kalmak, zamanı yavaşlatır. Hatta yörüngede dolaşan GPS uydularının saat senkronizasyonlarını yaparken bu etki de dikkate alınır. Geri dönebilecek gücünüz varsa, bir karadeliğin etrafında tur atarak da yaşadığınız zamanı yavaşlatıp geleceğe gidebilirsiniz.
geçmişe nasıl gidilebilir? Zaman ve evren ilişkisinin detayları net olarak bilinmiyor. Eğer evren ve zaman eğri bir yüzeye sahip ise, sürekli geleceğe giderek geçmişe de ulaşmak mümkün olabilir. Sürekli batıya giderek doğuya gitmek, yani japonyaya amerika üzerinden gitmek gibi bir durum söz konusu olabilir. Siz bunu yapmaya çalışırken muhtemelen evren genişlemesini durduracak, belki entropik kıyamet kopacak, belki de evren daralmaya başlayıp milyarlarca (belki de milyar kere milyar kere..) yıl sonunda büyük patlamanın tersi olan büyük çöküş gerçekleşecek, belki yeni bir büyük patlama daha olacak... Turizm şirketimiz evrende yaşanabilecek ilahi olaylardan sorumlu değildir.
Peki, yer çekimi ivmesinin yüksek olduğu bir yerde yaşasam; hatta dünyanın çekirdeğine kadar gidip yerleşsem daha mı uzun yaşarım? Ya da ışık hızına yakın hızlarda hareket eden bir uzay gemisinde yaşasam daha mı uzun süre yaşarım? Hayır. Sizin zamanınız aynıdır. 80 yıllık bir ömrünüz varsa yine 80 yıl olarak yaşar ve hissedersiniz.
Peki, paranın alabileceği en hızlı uçağı alsam, yıllarca havada kalıp son hızında uçsam ne kadar geleceğe gidebilirim? Bunu yapabilseydiniz bile şu yazıyı okuyana kadar harcadığınız süreden daha uzun olmazdı ve bunun için muhtemelen bir ömrü de beraberinde harcardınız.
Gündelik hayatımızda sıklıkla kullandığımız makinelerdir.
işlerimizi bizim yerimize yapan ya da bizim işlerimizi daha hızlı yapıp zaman kazanmamızı sağlayan her makine bir zaman makinesidir.
Çamaşır makinesi, bulaşık makinesi böyledir. Her çalıştığında sevmediğimiz bir işi yaparak ömrümüzden ömür götürecek saatlerden kurtarır. Bu gün radyoda dinledim, türk halkının ortalama çamaşır yıkama sıklığı iki günde birmiş. Ortalama olarak günde bir saatlik kullanım gibi düşünülebilir. Yılda 365 saatten bir çamaşır makinesi 10 yıl ekonomik ömre sahip olsa 3600 saat yapar. Yaklaşık 5 ay yapar. Bu bakış açısı ile bir çamaşır makinesi ömrümüze 5 ay katan bir icat demektir.
Öyleyse çamaşır makinesi diye bildiğimiz şey aslında bir zaman makinesidir.
futureme.org ile geleceğe mektup gönderebiliyorsunuz. dün 3 yıl önceki benden mektup geldi. son avını anlatıyordu. o mektup geleceğe, ben de onunla geçmişe gittim.
